Brievenkatern

Communistisch Platform, Hef jezelf op

Inzender: Jurriaan Ferdi

Met deze ingestuurde brief wil Jurriaan Ferdi het Communistisch Platform enige wijsheid en advies meegeven. Gezien wij op onze website de ruimte bieden aan een verscheidenheid van meningen hebben wij deze brief gepubliceerd. Deze brief is een oproep aan kameraden van het communistisch platform. We hebben lang gevochten voor de  interne partijdemocratie, echter vrees ik dat die strijd op verliezende hand is. Dit terwijl we in een zekere zin juist hebben gewonnen. Hoezo? Laten we teruggaan naar het begin van de situatie die nu is ontstaan. CP is ooit gestart als kritisch platform van  communisten binnen de hoogste uiting van de arbeidsbeweging. Het beoogde doel is de partij waar ze in zitten om te vormen tot een communistische partij. Ook in de media is er vaak geconstateerd dat CP slechts een pressiegroep zou zijn. Het argument vanuit CP is veelal geweest dat daar geen ruimte voor is binnen de SP  en je snel als andere partij wordt bestempeld. Sindsdien zijn er  twee dingen gebeurd. Eén aanzienlijk deel van CP is geroyeerd  vanwege dubbellidmaatschap, en een marxistische factie is nu officieel gedoogd (Marxistisch Forum). Het Marxistisch Forum, een discussieplatform die gezamenlijke moties en zelfs kandidatenlijsten  indient, is ontstaan rond medio 2020. Dit zou niet heel anders zijn dan wat CP claimt te zijn. Origineel werden alle royementen dan ook verhaald op zowel Communistisch platform als Marxistisch forum. Echter, in de bezwarenprocedure is Marxistisch Forum expliciet eruit gehaald. Er staat in de uitspraak van de beroepscommissie expliciet dat dit een discussieforum is, en geen partij. Ondanks dat  geroyeerde leden altijd nog welkom zijn bij het Marxistisch Forum en een geroyeerd lid zelfs in het uitvoerend comité zit. Het is in feite nu een gedoogde organisatieplek. Als er gezamenlijk moties worden geschreven, kandidatenlijsten worden opgesteld en afdelingsoverstijgend wordt gediscussieerd, kan men spreken van een factie. Verder is er wel aangehouden aan om CP een partij te bestempelen. En hoewel dat bevochten is, is  er nergens een meerderheid gevonden voor dat punt. Zelfs niet op congressen. Er zijn weinig  manieren om dat te bevechten. Alleen een sympathiek partijbestuur zou het kunnen oplossen, maar  dat lijkt ver te zoeken. CP kan zo niet meer daadwerkelijk fungeren als pressiegroep binnen de partij. De oplossing lijkt simpel. Als het CP echt gaat om de strijd om de partij om te vormen, wordt CP ontbonden, sturen de geroyeerden nieuwe verzoeken tot lidmaatschap in en worden ze actief bij MF. Dat kan overigens op veel verschillende en creatieve manieren. Het royement was namelijk op zeer nauwe basis van het dubbellidmaatschap. Aangezien het verlaten van CP voor het dagelijks bestuur altijd is benadrukt als voorwaarde om terug te komen, zouden ze dat ook moeten accepteren. “een verloren zoon is nog steeds een zoon” is dan het uitgangspunt. Het zou ook betekenen dat er geen CP’rs meer in ROOD zitten en dus ook ROOD weer als volwaardig deel van de partij kan bestaan. Het resultaat is een  meesterzet: de partij is gedwongen kritische elementen weer terug te laten, georganiseerd in een praktisch gedoogde factie, en geeft de leden van ROOD en daarbuiten hoop. Echter zijn er genoeg redenen om te verwachten dat dit niet gaat gebeuren. Maar de waarom-vraag kan  dan niet serieus beantwoord worden. Het zou uiteindelijk neerkomen op dat CP een andere functie  heeft dan haar doel om slechts een platform binnen een organisatie te zijn, wat dat ook moge zijn. Een onafhankelijke organisatie (misschien, partij?) voor communisten bijvoorbeeld. Dat verzwakt  haar eigen punt ontzettend, zeker als dit zo is benaderd in de media en in de communicatie naar  buiten. Zeker omdat er nu hoog spel wordt gespeeld. De hele kwestie met ROOD speelt puur om de  lidmaatschappen van CP, een organisatie die duidelijk zijn eigen benoemde nut heeft verloren. Als  deze lidmaatschappen worden opgegeven, is er gemeenschappelijke basis om het conflict op te lossen. Wat is er dan zo belangrijk aan dit Communistisch Platform? Dat betekent duidelijk dat de  loyaliteit aan dat hoger is dan aan de SP of de strijd binnen de SP. Er zouden dan bij mij serieuze twijfels ontstaan over de oprechtheid van het CP en het nut om samen mee te vechten in de partijstrijd. Het bestaan van CP wordt nu constant gebruikt om de discussie over democratie dood te slaan (er is een groep buiten de partij actief om onze democratie te omzeilen) en het ontkoppelen  van ROOD, wat verbonden is aan het bestaan van CP, zou verregaande consequenties hebben. Niettemin dat een heleboel kritische leden het  als signaal zien dat de strijd niet te winnen is. Het is vechten met je handen achter je rug gebonden. De keuze is nu aan CP. Of zij kiezen de route waarin de partijstrijd mogelijk blijft en hetgeen dat  stookt met hun publieke uitingen. Of ze hebben gebruik gemaakt van ROOD en gelieerde kritische  leden om een eigen organisatie met een andere functie in leven te houden; ten nadele van elke  poging om de partij te veranderen. Ik hoop dat het Communistisch Platform, en zeker de leden van  het Communistisch Platform, de juiste keuze maken.

Verder lezen

Gepubliceerd op: 29 mei 2021

permalink

Inzender: Nihat Akdamar

Een introductie Een betere wereld. Dat willen we allemaal. Maar hoe komen we daar? En wat houdt het precies in? Ik wil in deze brief focussen op die eerste vraag: hoe komen we daar? Linkse groepen verschillen namelijk toch maar marginaal over hoe een betere wereld eruit ziet. Hoe we er komen is een interessant vraagstuk. Net zoals ieder onderwerp, heeft iedereen hier een andere mening over. Maar nog belangrijker, dit is een onderwerp waar ook binnen links grote scheidingen zijn. Het grootste verschil is zit hier tussen een idealistische en een materialistische visie. Dit verschil heeft een uitleg nodig. Idealisten zijn degenen die politiek zien als een strijd tussen verschillende ideeën. Materialisten zijn degenen die politiek zien als een strijd tussen verschillende belangen. Vanuit een strategisch oogpunt hebben deze twee blikken op de wereld grote verschillen. Waar idealisten het vaak hebben over slachtoffers die geholpen moeten worden, hebben materialisten het vaak over onderdrukten die zichzelf moeten emanciperen. Dit is een oud mantra dat door verschillende socialistische, communistische en überhaupt linkse partijen wordt herhaald: “Wij moeten niet strijden voor de mensen, maar met de mensen.” of “Wij moeten mensen niet helpen, maar hen leren hoe zij zichzelf kunnen helpen.” Heel leuk en aardig, maar wat houdt dit precies in? In een aantal brieven wil ik bediscussiëren hoe ik dit voor me zie binnen een aantal thema’s. De klassenstrijd In deze eerste brief wil ik dan ook beginnen met een onderwerp dat door vele linkse mensen al zorgvuldig en zeer gedetailleerd is besproken: de klassenstrijd. Dit is een materialistische kijk op de verhoudingen binnen een maatschappij en hoe deze zich ontwikkelt. Met het woord “klasse” wordt hier gedoeld op een groep mensen met dezelfde verhouding tot de macht in die samenleving. In onze huidige kapitalistische samenleving houdt dat met name twee grote klassen in: de kapitalisten die de productiemiddelen (bedrijven, fabrieken, winkels, kroegen etc.) bezitten en de arbeiders die geen privaat bezit hebben en binnen die binnen die bedrijven werken. De kapitalisten hebben de macht. De productiemiddelen zijn hun eigendom, en de huidige rechtstaat zorgt ervoor dat zij daarom zeggenschap hebben over die productiemiddelen. De arbeiders zijn degenen die geen bezit hebben waar ze geld aan kunnen verdienen. Terwijl kapitalisten leven van het arbeid dat anderen verrichten, zijn arbeiders afhankelijk van het verkopen van hun arbeid of van liefdadigheid om te kunnen overleven. De arbeidersklasse heeft dus geen macht. In ieder geval, niet zolang zij er niets mee doen. Dit helpt dan ook het idealistische beeld: deze klasse is een groep die niet voor zichzelf op kan komen (in ieder geval niet in een betekenisvolle manier) en moet daarom geholpen worden. Hoe deze hulp ingevuld wordt, verschilt per instantie. Terwijl een kerk zich zal richten op donaties, vooral van haar rijkere leden, om de armeren te helpen, zal een sociaaldemocratische partij zich richten tot de staat. Zij zullen ofwel smeken, of het kleine beetje macht dat zij over de staat hebben, gebruiken om de leefomstandigheden van de arbeidersklasse te verbeteren. Dit soort handelingen zijn natuurlijk niet slecht. In een volkomen oneerlijke samenleving is het niks meer dan normaal om mensen die het slechter hebben dan jezelf, te willen helpen. Maar, ondanks dat een materialist dit soort handelingen niet zal verwerpen, is haar strategie volkomen anders. Een materialist zal zich vooral richten op het vergroten van de macht van de arbeidersklasse. Want hoewel deze klasse weinig macht heeft, heeft zij wel een groot potentieel. Zij heeft geen macht te verliezen, enkel concessies die toch al bij iedere economische crisis  van haar worden afgepakt. En qua aantallen is zij het grootst. Iedereen die geen geld kan verdienen met haar bezit valt hieronder. De materialistische kijk is dat deze klasse kan prima voor haarzelf opkomen. Wat wij moeten doen, is haar macht helpen uitbreiden. Daarom zullen materialisten zich vooral mengen in de bestaande arbeidersbeweging. Het versterken van vakbonden, zodat arbeiders zelf op kunnen komen voor hun directe eisen, is een kernpunt. Daarnaast is het vergroten van de inspraak van de arbeidersklasse het principe. “Geef een man een vis, dan heeft hij die dag te eten. Leer een man te vissen en hij zal nooit meer honger leiden” is de mantra van iedere marxist. Een arbeidersklasse die op de werkvloer, in haar woning, in haar wijk, maar ook binnen haar staat zeggenschap heeft, kan voor haar eigen belangen opkomen en heeft geen liefdadigheid meer nodig. Zo'n arbeidersklasse is de motor voor verandering.

Verder lezen

Gepubliceerd op: 22 april 2021

permalink

Socialisme en organisatie.

Inzender: Willem de Vroomen

Wat een socialistische organisatie moet doen is samenwerken met andere organisaties op welk gebied dan ook. Maar daarnaast, veel belangrijker, is het directe contact met de werkende mensen die wij willen organiseren om tot maatschappelijke verandering te komen. Want zonder organisatie van die mensen zal die maatschappelijke verandering er niet komen. Het gaat er om dat een socialistische organisatie haar socialistische standpunt kenbaar maakt over allerlei maatschappelijke gebeurtenissen. En dat standpunt vervolgens toetst aan de opvattingen van de mensen die men wil bereiken. Dat moet gebeuren binnen bestaande organisaties, maar vooral ook daar buiten, waar de grote meerderheid van de werkende mensen is te vinden. Buiten het kleine wereldje van partijpolitiek, vakbondsactivisten, milieubeschermers en andere actievoerders. En dat dan ook nog in direct contact met mensen uit de werkende klassen, zo letterlijk mogelijk genomen, een werkwijze waarmee de SP vroeger groot en beroemd is geworden. Daarbij zie ik niet over het hoofd dat de maatschappelijke situatie nu een heel andere is dan in de jaren zeventig toen de SP werd opgericht. Dat was in de periode van het hoogtij van het kapitalisme, hoogconjunctuur. En van het sociaaldemocratische antwoord op dat kapitalisme. De onvermijdelijke crisis kwam ook toen, maar pas in het begin van de jaren tachtig. De situatie is nu inderdaad heel anders. Het kapitalisme verkeert al ruim tien jaar in een diepe wereldwijde crisis. De reacties op die crisis zijn verschillend. Het financieel en het industrieel kapitaal roepen om bezuiniging op de overheidsuitgaven en op vermindering van de loonkosten. Anderen roepen juist om handhaving van de koopkracht, met natuurlijk tegelijk loonsverlaging voor hun eigen personeel. Politiek vinden we dat terug bij stromingen in de VVD, D66 en het CDA. Met de PvdA die zich daarbij aansluit, althans de top van de PvdA. In de PvdA zijn ook nog restanten terug te vinden van de sociaaldemocratische Keynes-aanpak: de economie afremmen bij hoogconjunctuur, stimuleren in recessie. Die klassieke aanpak vinden we nu terug bij de SP die voortdurend ageert tegen verdere bezuinigingen. En suggereert dat Rutte de grote vijand is en een andere regering na verkiezingen de oplossing moet bieden. Ook in de internationale verhoudingen zien we deze tegenstellingen terug: Landen als Griekenland en andere moeten bezuinigen, maar tegelijk beschikbaar blijven als markt voor de producten uit andere landen. Voor die export is het van belang dat de lonen in b.v. Duitsland laag blijven, dus de exportproducten goedkoper. En dat de koopkracht in Griekenland en andere landen op peil blijft, ondanks de bezuinigingen. Maar lage lonen in Duitsland schaden daar dan weer de koopkracht. En zo verder en verder. Marx beschreef ruim 150 jaar geleden al hoe het kapitalisme uiteindelijk in de eigen tegenstellingen verstrikt raakt. En in de huidige crisis wordt steeds duidelijker dat een economisch systeem als het kapitalisme met individueel eigenbelang als drijvende kracht, met ondernemingsgewijze productie op basis van markt, concurrentie en winst zich niet langer kan handhaven en geen oplossingen heeft voor de crisis waarin het is beland. En ook steeds duidelijker wordt het dat het meer dan ooit noodzakelijk is een alternatief te formuleren, hoe moeilijk dat ook is. Een alternatief, niet een socialistische boodschap of een socialistische ideologie. En ook geen socialistische blauwdruk. Een voorzichtig geformuleerd socialistisch alternatief, aansluitend bij de noden, de problemen en de verlangens van grote groepen van de werkende bevolking. Zonder grote woorden als revolutie, de arbeidersklasse als revolutionaire klasse, de partij als voorhoede van de arbeidersklasse of de machtige arm die heel het raderwerk stil zal zetten. En bij dat voorzichtig formuleren van dat alternatief kan de vraag niet onbeantwoord kan blijven of de SP voor het formuleren van dat alternatief en voor het organiseren van de bevolking de juiste organisatie is. Is de SP de juiste organisatie, wordt dan lid en actief in die partij. Is de SP dat niet, dan heeft werken in de SP geen zin. Dan is een nieuwe organisatie nodig. Praat of schrijf daar niet alleen over, maar doe het dan ook, streven naar een socialistische en revolutionaire organisatie is niet genoeg, doe het. Richt die partij op, een kader- en massapartij, ga aan het werk, met organisatie, scholing, elan en discipline. Houd je verre van partijpolitiek en voorlopig ook verre van parlementair werk en verkiezingen. Werken in en samenwerking met bestaande organisaties, uitstekend. Maar laten we ons realiseren dat er zich ook en juist buiten die organisaties massa's mensen bevinden die we met die werkwijze niet bereiken. Die worden geconfronteerd met liberale, christen- of sociaaldemocratische schijnoplossingen. Of, nog erger en gevaarlijker, dreigen te bezwijken voor simpele en platvloerse populistische verleidingen. De taak van socialisten in deze is moeilijk, maar noodzakelijk. Geschreven na de vorige crisis, vanaf 2007. En vóór de huidige crisis, 2020. Reactie op 'kritische' SP-ers uit Rotterdam.

Verder lezen

Gepubliceerd op: 22 april 2021

permalink

Hulpmiddel bij scholing

Inzender: Willem de Vroomen

Het volgende kan een hulpmiddel zijn bij scholing. Het is een schematische en simpele samenvatting van de marxistische kijk op de geschiedenis. Niet om uit het hoofd te leren, maar als een begin om de richting van denken te bepalen: Socialisme, de volgende stap. De vooruitgang van de mensen en van de maatschappij berust op de ontwikkeling van de productiemiddelen, gekoppeld aan de vaardigheden van de mensen om er gebruik van te maken. Die mate van ontwikkeling van productiemiddelen en menselijke vaardigheden noemen we de stand van de productiekrachten op een bepaald moment. Tegelijkertijd is er een ontwikkeling in de maatschappelijke verhoudingen waarin de productie plaats vindt: de productieverhoudingen. Die productieverhoudingen zijn in laatste instantie eigendomsverhoudingen, klassenverhoudingen, gebaseerd op het al dan niet bezitten van productiemiddelen. De productieverhoudingen noemen we ook wel de onderbouw van de maatschappij. Op die onderbouw is de maatschappelijke bovenbouw gebaseerd: recht, filosofie, godsdienst, economie, sociologie, kortom de heersende ideologie. Als de onderbouw verandert, verandert na verloop van tijd ook de bovenbouw. De stand van de productiekrachten samen met de daaraan gekoppelde productieverhoudingen noemen we de productiewijze. In de laatste twee eeuwen is er in steeds grotere delen van de wereld de kapitalistische productiewijze, in de Middeleeuwen was er de feodale productiewijze, daarvóór de productiewijze gebaseerd op slavernij. De schokkende ingrijpende overgangen van de ene productiewijze naar de andere vinden plaats op momenten in de menselijke geschiedenis wanneer de verdere ontwikkeling van de productiekrachten niet meer tot stand kan komen binnen de bestaande productieverhoudingen. De huidige kapitalistische organisatie van de productie (de kapitalistische productiewijze) is een hinderpaal geworden voor verdere maatschappelijke ontwikkeling op wereldschaal. In plaats van echte vooruitgang is er sprake van ongelijkheid, werkeloosheid, onzekerheid, armoede, onveiligheid, terrorisme en bedreiging van natuur en milieu. Daarom staat de wereld aan de vooravond van een belangrijke stap vooruit in de maatschappelijke ontwikkeling. Technologie en productie zijn zo ver gevorderd dat het mogelijk is alle mensen op aarde een redelijk en veilig bestaan te verschaffen. De tijd is rijp voor een stap vooruit naar een socialistische samenleving.

Verder lezen

Gepubliceerd op: 22 april 2021

permalink