Lezen is niet heilig
Lezen is niet heilig

Lezen is niet heilig

Inzender: Joshua Simonsen

Het Communistisch Platform is een organisatie met fantastische politieke doelen, laat dat voorop staan. Toch heeft CP mijns inziens helaas ook zo haar issues. In dit artikel hoop ik, een kritisch bewonderaar van het werk van CP, zo’n issue uiteen te zetten. Ik schrijf dit stuk direct op basis van mijn eigen ervaringen en wat ik zoal om mij heen gehoord heb gedurende het afgelopen jaar.

Ik zal maar gelijk met de deur in huis vallen: rondom CP – erbinnen, maar ook bij haar meest loyale sympathisanten eromheen – heerst een cultuur, waarbij iemand waardevoller geacht lijkt te worden als diegene meer boeken gelezen heeft. Heb je drie boeken van Lenin en het volledige verzamelde werk van Marx, Engels en Kautsky gelezen, dan word je als enthousiaste communist serieuzer genomen dan wanneer je diezelfde enthousiaste communist bent zónder diezelfde goodreads-collectie.

Ik wil graag gelijk zeggen dat ik hier totaal niet probeer te claimen dat boeken lezen iets is voor nerds, of dat het waardeloos is om naar het verleden te kijken. Immers, zoals beschreven in het Communistisch Manifest zelf, “de geschiedenis van elke tot nog toe bestaande maatschappij is de geschiedenis van klassenstrijd’’. Het zou dwaas zijn als we deze geschiedenis zouden negeren of zouden weigeren hier lessen uit te trekken voor de klassenstrijd die we vandaag de dag nog altijd voeren.

‘Oké, je wil dus niet dat mensen boeken lezen, maar je wil ook de geschiedenis niet vergeten? Hoe moet dat dan, is er soms een gouden middenweg?’ Ja, die is er wat mij betreft zeker. Want hoewel CP-messias Mike MacNair ons natuurlijk heeft geleerd dat we in onze strijd geen compromissen moeten sluiten, denk ik dat dat in dit verhaal zeker kan. Hier kom ik over een paar alinea’s op terug – klik niet weg!

Leesdeceptie

Het is simpelweg een feit dat niet iedereen veertig communistische boeken gaat lezen in zijn leven – laat staan in korte tijd –, en ook geen twintig, en zelfs geen tien. Sorry voor deze leesdeceptie. Maar tegelijkertijd zijn er ook mensen die het ene obscure boek na het andere binnenhengelen en ze gemakkelijk verslinden. Grote verrassing: mensen zijn niet allemaal hetzelfde.

Voor sommige mensen is het lezen van boeken nu eenmaal gemakkelijker dan voor anderen. De wetenschap snapt feitelijk nog vrij weinig van hoe onze hersenen werken (wist je dat niemand weet hoe narcose eigenlijk precies werkt?), laat staan ik – of jij als lezer, tenzij je een neurowetenschapper bent die op het punt staat een Nobelprijs te winnen. Wat we wél weten, is dat de werking van de breinen van al die miljarden mensen op planeet aarde gigantisch van elkaar verschilt.

Leeftijd, cultuur, onze genetische bouwtekening en neurodivergentie: zomaar wat factoren die kunnen beïnvloeden hoe wij ons verhouden tot informatie die tot ons komt. Het is daarom totaal niet wereldvreemd om aan te nemen dat sommige mensen veel moeite hebben met lezen – niet uit desinteresse of luiheid – maar wel uit onwil, logischerwijs voortvloeiend uit onvermogen. Deze mensen dreigen echter geen plek te vinden in de arbeidersbeweging die het Communistisch Platform wenst te organiseren.

Voorhoede

Wat er lijkt te ontstaan is een intellectuele voorhoede. Een groep goed ingelezen mensen die probeert de arbeidersklasse te organiseren. Tot zover klinkt dat misschien niet voor iedereen als een probleem, en toch is dit wat mij betreft een rampzalig vooruitzicht. Dit zorgt er namelijk voor dat er een vervreemding ontstaat: zij die niet of minder lezen, worden vervreemd van de ‘intellectuelen’, ofwel CP. En ik denk dat ik niets vreemds noteer als ik opschrijf dat het verdraaid lastig is om mensen te organiseren die zich niet verbonden voelen met je organisatie of in de toekomst de partij. Want hoewel onze klasse ons bindt, is samenwerken om de klassenbelangen te behartigen wel iets anders.

En dit is niet iets wat ‘mogelijk wel zou kunnen gaan gebeuren, potentieel gezien dan’, maar iets wat al aan het gebeuren is. CP wordt door een groeiende hoeveelheid linkse kameraden als ronduit irritant beschouwd, omdat de focus op lezen ligt en zinnen als ‘dan moet je maar beter je best doen’ en ‘ze moeten gewoon Lenin gaan lezen’ helaas niet alleen ironisch gebezigd worden. Wat je daar ook van vindt, dit is een vervreemding van kameraden die exact dezelfde belangen hebben als jij en ik, namelijk een georganiseerde arbeidersklasse die het heft in eigen hand kan nemen.

Tips – en tops!

Om naar goed basisschoolspreekbeurtgebruik naar een einde toe te werken, zal ik in deze alinea’s nog kort beschrijven wat ik vind dat er beter kan, maar zeker ook waar mijns inziens daarvoor de bouwstenen al liggen.

Ik wil CP bijvoorbeeld absoluut oproepen om door te gaan met (laagdrempelige) scholingen. Dit is dé perfecte manier om mensen wijzer te maken. Leer ze – en mij – over Marx, wat er in zijn manifest staat, over de problemen van de Antifabeweging en over hoe Revolutionary Strategy in hoofdstuk 1 tot en met 3 piekt. Zo’n interactieve vorm, compleet met vragenrondje en discussiemoment, is simpelweg een veel aansprekendere leermethode. Zeg vooral niet tegen mensen: ‘hier heb je een dik boek van zo’n honderdtwintig jaar oud, lees het maar en als je vragen hebt hoor ik het wel!’.

Let wel, om écht wat te doen aan het probleem zoals ik dat in dit artikel geschetst heb, is er ook een cultuurverandering nodig. Niet langer mensen oneindig aanmoedigen om boeken te lezen, want dit is simpelweg niet voor iedereen weggelegd. Wél met enthousiaste kameraden kijken hoe zij zo effectief mogelijk hun steentje kunnen bijdragen, en ze gaandeweg het een en ander bijbrengen. Ook mensen die niet weten hoe de oktoberrevolutie precies verliep zijn waardevolle kameraden.

Afsluiting

Ik heb gepoogd mijn bevindingen in dit artikel uiteen te zetten, maar niks in dit stuk is natuurlijk onbetwistbare, absolute waarheid. Ik ben dan ook zeer benieuwd hoe anderen deze ingezonden brief interpreteren en hoop jullie reacties tegemoet te zien. Jullie weten me vast te vinden!


Het Communistisch Platform verschaft kameraden uit alle hoeken van de socialistische beweging de mogelijkheid van communisme.nu gebruik te maken om discussie te voeren. Tenzij anders vermeld zijn gepubliceerde artikelen en brieven daarom niet per se representatief voor de opvattingen van het Communistisch Platform.

Als je wil reageren, mail dan naar redactie@communisme.nu

Gepubliceerd op: 16 juli 2021