In dit artikel reageert Jonathan Scheerder op de ingezonden brief van Jurriaan Ferdi, waarin het Communistisch Platform werd opgeroepen zichzelf op te heffen ten gunste van het Marxistisch Forum. Jonathan Scheerder bestrijdt deze gedachtegang.
Ik ben blij dat kameraad Jurriaan zijn opvatting heeft opgeschreven en ingebracht, zodat er discussie over gevoerd kan worden. Allereerst wil ik wat misvattingen over Communistisch Platform en Marxistisch Forum wegnemen. Ook wil ik betogen waarom (het recht op) onafhankelijke organisatie noodzakelijk is om een principieel geluid te kunnen laten horen binnen en buiten de SP.
In het artikel van Jurriaan Ferdi wordt gesteld dat het opheffen van Communistisch Platform (CP) zou leiden tot het terugdraaien van de royementen1, en dat de geroyeerde leden actief zouden kunnen worden bij het Marxistisch Forum (MF). Alles zou dan weer als vanouds worden, en de partijleiding van de Socialistische Partij (SP) zou simpelweg accepteren dat ROOD (de jongerenorganisatie van de SP) een onafhankelijke, kritische houding aanneemt, zonder financiële sancties. In het scenario dat Jurriaan hier schetst zouden CP-leden na het opheffen van CP hun activiteiten weer door kunnen zetten onder de noemer van MF.
Een veilig thuishaven?
Allereerst denk ik dat het erg naïef is om te geloven dat MF voor altijd gedoogd zal worden, enkel en alleen omdat de beroepscommissie ‘officieel’ heeft vastgesteld dat MF geen partij is. Ik denk dat de gedoogstructuur slechts van tijdelijke aard is, en bovendien erg afhankelijk van de machtsverhoudingen binnen de SP. Doordat het uitvoerend comité van MF transparant was over hun betrokkenheid bij MF werd de SP-leiding gedwongen om ofwel het royementsdebacle te verdiepen en nóg meer mensen uit de partij te zetten, ofwel hun eerdere verklaring (dat MF een partij zou zijn) in te slikken. Nu kozen ze voor het tweede, maar als ze CP uit de partij hebben gewerkt is het niet ondenkbaar dat ze MF als nieuw doelwit kiezen.
Bovendien is het aannemelijk dat de beroepscommissie oordeelt in lijn met het partijbestuur van de SP, aangezien zij de voordracht voor de beroepscommissie hebben opgesteld en die voordracht zonder wijzigingen is aangenomen door de partijraad. Gelijktijdig is het partijbestuur begonnen met het opzetten van ‘JONG in de SP’, een jongerenorganisatie zonder democratische structuren. Dat de SP niet meer op een kritische jongerenvereniging zit te wachten is duidelijk.
Dat het Marxistisch Forum veilig is, zou ik dus niet durven aannemen. Wanneer MF groter en sterker wordt en meer leden overtuigt van de noodzaak van democratisering en discussie blijft het conflict met de rechterflank aan. Die flank heeft dat altijd tegengehouden en zij hebben met de afgelopen golf royementen bewezen dat ze daarin weinig middelen schuwen.
De aard van CP
In de brief van Jurriaan worden ook enkele vragen gesteld over de aard van het Communistisch Platform. Ik wil deze vragen beantwoorden door een bondige uitleg wat CP is. Daar wil ik mee beginnen met artikel 3 uit de statuten van Communistisch Platform:
- De vereniging stelt zich ten doel het verwezenlijken van een communistische maatschappij.
- De vereniging tracht het doel te bereiken door:
- het organiseren van activiteiten in de arbeidersbeweging van Nederland, België en andere landen;
- alle andere middelen die aan het doel van de vereniging bevorderlijk kunnen zijn.
Zoals hier staat wil CP stappen zetten naar het communisme door in de arbeidersbeweging actief te zijn. In het Communistisch Platform is het een meerderheidsopvatting dat SP een belangrijke plek is om actief te zijn. De meeste leden van het Communistisch Platform waren ook eerst SP-lid, voordat ze zich organiseerden in CP. De activiteiten in de SP sluiten echter geen onafhankelijke organisatie uit en hebben dat ook nooit gedaan.
Door zich ook onafhankelijk van de SP-structuren te organiseren, kan CP in georganiseerde vorm werken aan haar doelen en kan CP ook ideeën bespreken, uitwerken en presenteren aan de buitenwereld. Doordat deze activiteiten in de context van een daadwerkelijke organisatie plaatsvinden, kunnen er ook structuren opgebouwd worden om democratische besluitvorming te organiseren. Dat is belangrijk omdat in gelegenheidsformaties vaak de besluiten worden gemaakt door de initiatiefnemer, degene die het meest actief is, of sociaal het beste ligt, etc.
Losvaste structuren
Deze structuren zijn essentieel om een duurzaam alternatief geluid te kunnen laten horen. Zonder sterke organisatie is het praktisch onmogelijk om iets tegenover de plannen van het partijbestuur te zetten. Op SP-congressen is het een absolute zeldzaamheid dat het congres anders stemt dan het advies van de partijcommissie. Dat is ook deels te wijten aan de organisatorische zwakte van de linkerflank van de partij.
In de recente geschiedenis van de SP zijn er wel een paar pogingen geweest om dingen aan te kaarten. Een voorbeeld hiervan is ‘De Groep’. De Groep was een maillijst met een aantal fysieke bijeenkomsten. Zij probeerden de politieke lijn over migratie en vluchtelingen te veranderen. Via hun zelfbeheerde maillijst en activiteiten konden ze in veel afdelingen hun standpunten aankaarten en een discussie losmaken. De SP-leiding greep snel in. Jasper van Dijk werd hoogstpersoonlijk langs de afdelingen gestuurd om uit te leggen waarom de inbreng van De Groep niet goed was. De Groep werd niet uitgenodigd voor deze bijeenkomsten, en zij mochten ook geen artikel publiceren in de partijbladen. Omdat hun onafhankelijke structuren beperkt waren, konden ze ook niet zelf hun kant van het verhaal goed verspreiden. Uiteindelijk hebben ze de stemmingen helaas verloren. Om een aantal redenen (zoals gebrek aan structuren en een afgebakende politieke lijn) is De Groep toen uiteen gevallen.
Het conflict in de arbeidersbeweging tussen de linker- en rechterflank is al ouder dan dat. In de vooroorlogse SDAP waren er vergelijkbare conflicten. Het partijblad van de SP, de Tribune, heeft zijn naam geërfd van de Tribunisten. De Tribunisten waren marxisten in de SDAP die een blad (de Tribune) verspreidden, waarin de linkerflank zonder beperkt te worden door censuur de partijleiding kon bekritiseren en discussies kon organiseren. De partijleiding van de SDAP was destijds net zo repressief als de partijleiding van de SP, en drong aan op het opheffen van het blad, met de dreiging van royementen als stok achter de deur. Dit werd verzegeld op een congres in 1909, waar twee derde van het congres stemde voor het opheffen van de Tribune. Het gevolg: 400 leden stapte op uit de SDAP en richtten de partij op die later de CPN zou worden.2 De linkerflank van de SDAP raakte versplinterd en onderging een serieuze verzwakking. Het is dus belangrijk dat marxisten de structuren opbouwen om zich te wapenen tegen zulk soort repressie vanuit bureaucraten. Als we de rechterflank van de SP, die nu de partijleiding domineert, werkelijk willen uitdagen, hebben we dus een serieuze organisatie van de linkerflank nodig.
Slot
Tot slot wil ik nog benadrukken dat het recht op onafhankelijke organisatie niet alleen belangrijk is voor het Communistisch Platform. Voor elk meningsverschil of visieverschil moeten mensen zich kunnen organiseren om het voor te kunnen leggen aan de leden. Zo komen we ook als partij tot een veel sterkere inhoudelijke basis en kunnen we veel meer mensen op een politieke manier betrekken bij de partij. Het moet normaal worden om meningsverschillen te hebben en daarover georganiseerd de discussie aan te gaan, zonder dat het leidt tot uitsluiting en ruzie. Deze repressie doet het omgekeerde: het maakt een groep leden verdacht en schept daarmee een angstcultuur. Het is immers een kwestie van loyaliteit om de rangen te sluiten tegen de ideeën van de oppositie. Alleen door pluriformiteit en meningsverschillen te normaliseren kunnen we zorgen voor een partijcultuur waarin we samen kunnen bouwen aan het socialisme.
Het Communistisch Platform verschaft kameraden uit alle hoeken van de socialistische beweging de mogelijkheid van communisme.nu gebruik te maken om discussie te voeren. Tenzij anders vermeld zijn gepubliceerde artikelen en brieven daarom niet per se representatief voor de opvattingen van het Communistisch Platform.