De afgelopen tijd was een stressvolle periode voor mensen binnen radicaal-links.Niet alleen zijn de coronaperikelen soms lastig te verteren, maar ook de chaos binnen de Socialistische Partij werpt een aantal lastige vraagstukken op. Veel SP-leden aan de linkerkant hebben naar aanleiding van de chaos besloten hun lidmaatschap op te zeggen omdat zij zich niet langer herkennen in de handelingen van de partijleiding. Hoewel dit op persoonlijk en emotioneel vlak zeker te begrijpen is, is het politiek gezien onverstandig. In dit stuk probeert Jonathan Scheerder te verkennen wat linkse SP’ers en opstappers kunnen doen.
In Goes en Amsterdam zijn een aantal bestuursleden (steun)fractieleden uit de SP gestapt omdat zij het niet eens waren met de harde koers die de SP heeft gekozen tegen ROOD en het Communistisch Platform. Een deel van deze mensen heeft aangegeven dat ze geen sympathisanten van het Communistisch Platform zijn, maar de-escalatie en ruimte voor open discussie willen. Deze mensen zijn niet per sé klaar met politiek, een deel geeft immers aan op twitter dat ze nog wel activist blijven, maar de SP niet langer zien als actiepartij.
De SP als onze partij?
Die conclusie deel ik niet. De SP-leiding is wel bezig met het versmallen van de partij, maar uit de partij kan nog steeds veel steun voor activistische initiatieven gehaald worden. Zo biedt de SP je een netwerk aan linkse mensen aan, hebben sommige afdelingen een pand waar je bijeenkomsten kan organiseren en is er ook vaak financiële ruimte voor bijvoorbeeld het drukken van posters en dergelijke. Deze middelen zijn nog steeds aan te wenden voor het opbouwen van sociale bewegingen.
Lokale afdelingen zijn niet allemaal op dezelfde weg als de leiding van de partij. Deze afdelingen faciliteren nog steeds de opbouw van socialistisch gedachtengoed en zijn daarom de moeite waard. Daarom betreur ik het opstappen van deze leden. Deze leden waren erg belangrijk voor Links Nederland en dat kunnen ze nog steeds zijn.
Ook de SP is nog geen verloren zaak. Hoewel de partijleiding de linkerflank probeert weg te snijden zien we historisch grote oppositie tegen dit soort praktijken. Ongeveer een derde van het congres stemde tegen de repressieve partijlijn. in de context van de SP is dat een immense prestatie. Laten we niet vergeten hoe hopeloos het een paar jaar geleden leek, toen de linkerflank te irrelevant was om überhaupt punten op de agenda te zetten. Nu is de discussie losgebarsten en is de roep om partijdemocratie groter dan ooit. Het is zonde om dat aan de kant te zetten.
Daarnaast is het sowieso van belang dat socialisten in een partij verenigd zijn. Een partij is nodig om onze visie te verspreiden en onze macht te organiseren. In mijn optiek kan de SP nog steeds die partij van socialistisch links worden. Dit gebeurt echter niet vanzelf. De bovengenoemde ~30% zal groter en sterker moeten worden en de strijd voor een gezonde partijdemocratie moeten winnen. Dat is de sleutel naar het socialisme. Het is dus belangrijk om je te mengen in de strijd om de partij. Dat betekent intern het steunen van democratische voorstellen en ROOD. Hier heeft ook Marxistisch Forum een rol in. Naar buiten toe kunnen we nog steeds met andere SP’ers een socialistisch geluid verkondigen binnen sociale bewegingen.
Persoonlijke of emotionele bezwaren
Ondanks dat ik geen politiek nut zie in opstappen uit de SP kan ik het wel goed begrijpen. Ook ik voel me persoonlijk gekwetst en verraden door SP’ers die zonder pardon een klopjacht op mijn kameraden zijn gestart en zonder pardon de jongerenbeweging wegsnijden. Ik begrijp het gevoel van daar afstand van willen nemen. Veel mensen ervaren ook een hoop stress door de ontstane situatie en kiezen voor hun mentale gezondheid. Ik hoop dat deze mensen niet helemaal verdwijnen uit de politiek, maar op een andere plek blijven streven naar het socialisme. Het is belangrijk dat we zo min mogelijk mensen verliezen uit de linkse beweging. Links opbouwen is ontzettend belangrijk om de onderdrukking van het kapitalisme tegen te gaan. Daarom wil ik in dit artikel wijzen op een aantal alternatieve opties, op iets meer afstand van de SP.
De eerste optie is om de SP te negeren en wel actief zijn bij ROOD. Hiervoor moet je natuurlijk nog wel SP-lid zijn, en onder de 28 jaar oud zijn. ROOD heeft op veel verschillende onderwerpen mogelijkheden om actief te zijn. Zo kun je je aanmelden voor sociale media, het ledenteam of de scholingswerkgroep. Daarnaast zijn er ook een aantal activistische campagnes die altijd zoeken naar actieve leden. Denk hierbij aan bijvoorbeeld Niet in mijn Naam; de campagne tegen de permanente oorlog en voor internationale solidariteit.
De Kameraadschappij is ook een interessante optie. De Kameraadschappij is een maatschappelijke organisatie die op basis van socialistische uitgangspunten recreatieve activiteiten organiseert. Zo komen mensen op een toegankelijke manier in aanraking met socialistische ideeën. Gedurende corona kan de organisatie helaas niet zo actief zijn, maar voordat corona in Nederland een probleem werd organiseerde ze nog wandelingen en andere sportactiviteiten. Daar vonden veel inspirerende gesprekken plaats tussen doorgewinterde socialisten en geïntresseerden. Aansluiten bij de Kameraadschappij is zo vooral een leuke manier om met socialisme bezig te zijn.
Naast de SP heeft ook de FNV een cruciale rol in de arbeidersbeweging. Dankzij haar positie als grootste vakbond heeft de FNV redelijk wat macht. Niet alleen is er veel werk om de FNV groter en krachtiger te maken, ook is er in de FNV strijd nodig. De bureaucratische leiding van de FNV is in die zin vergelijkbaar met de SP-leiding, denk bijvoorbeeld aan het weren van Niek Stam als voorzitterskandidaat. De vakbond was volgens Karl Marx de leerschool van het communisme, omdat de arbeidersklasse via sociale strijd in aanraking komt met de machtsverhoudingen van het kapitalisme. Laat ons deze leerschool benutten.
In de sociale bewegingen is er ook nog een hoop te winnen. Veel sociale bewegingen missen democratische organisatie. Besluitvorming gaat vaak op basis van ‘consensus’ of informele structuren. Dit is natuurlijk weinig democratisch. Socialisten kunnen in deze bewegingen proberen democratische structuren te implementeren, en socialistische eisen en analyses naar voren te schuiven.
Tenslotte wil ik wijzen op theoretisch werk. Links staat er slecht voor in Nederland, en dat schept de noodzaak om na te denken over hoe we sterker worden. Het is daarom nodig om ons theoretisch te verdiepen en bij te dragen aan het debat over hoe we links kunnen versterken. Je kan je aansluiten bij leesgroepen (of er 1 opzetten), je kan artikelen schrijven voor opiniesites, je kan naar scholingen gaan enzovoorts. Dit denkwerk is absoluut niet onbelangrijk.
Er zijn dus genoeg opties buiten de SP om bezig te zijn met activisme en politiek. Toch is de SP nog te belangrijk om te verlaten en over te laten aan de rechterflank en haar bureaucratische methoden en structuren. De ingezette weg van de linkerflank lijkt terrein te winnen, er is steeds meer afdelingsoverstijgend overleg mogelijk, meer mensen durven zich uit te spreken en een linkse visie op en binnen de SP wordt hierbij vaker gedeeld. Het is ontzettend belangrijk om die ideeën en de kameraden die hun nek uitsteken te steunen. Voor mensen die dat niet kunnen opbrengen zijn er gelukkig wel alternatieven om aan het werk te gaan. Voor de mensen die daarvoor kiezen geldt dat ik hoop dat wij als mensen binnen de linkse beweging in contact blijven. Wie weet kruisen onze paden weer binnen de SP of gaan we daarbuiten samen de samenwerking aan!