Leden en sympathisanten van Kompas hebben eind december een samenkomst gehouden om te discussiëren over de toekomst van de leesgroep en de eigen media, evenals over vooruitzichten voor de opbouw van de SP. De bespreking van de financiële situatie hebben we uitgesteld naar de volgende bijeenkomst. De eigenlijke vergadering begon met – en werd gedomineerd door – een terug- en vooruitblik op de leesgroep, aangezien dat het meest consistente orgaan van de groep is.
Leesgroep
Inhoudsopgave
De inleiding viel mij te beurt. Ik deed een korte uiteenzetting van het karakter van de leesgroep. Het begon met een verwijzing naar de algemene doelstelling van Kompas en het Communistisch Platform om een cultuur van “educatie” te ontwikkelen binnen de arbeidersbeweging en meer specifiek de socialistische linkerzijde.
In ongeveer twee jaar tijd wist de leesgroep relatief goed te voorzien in de noden van de leden om hun eigen geschiedenis en achtergrond te doorgronden. (Bijvoorbeeld het sektarisme binnen de linkerzijde, de ideologische grondslagen van hun “Leninisme”, de ontstaansgrond van de sociaaldemocratie, en de principes achter het “minimum-maximumprogramma”.)
Daar blijft het echter bij. De leesgroep is er nauwelijks in geslaagd naar buiten te reiken. Ook interne doelstellingen, zoals de betrekking van sympathisanten en leden die om verschillende redenen minder aanwezig zijn te betrekken, zijn niet verwezenlijkt. Binnen de groep zijn er nog onopgeloste vraagstukken, maar de kerngroep is zich lang niet altijd bewust welke dat zijn.
Daarom heb ik voorgesteld voor de betrokkenheid te vergroten door tijdelijke taken en verantwoordelijkheden te verdelen onder de leden. Eveneens zal de groep moeten leren discussiëren over de vraag welke taken en verantwoordelijkheden dat zullen zijn. Op die manier kunnen oude doelstellingen, zoals het schrijven van artikelen op basis van de stof die in de leesgroep is behandeld, worden behaald.
De taken die de groep weer actief dient op te nemen, waren volgens mij vooral simpele opdrachten die de zichtbaarheid en activiteit van de leesgroep vergroten. Het gaat om het publiceren van verslagen van vergaderingen of recensies van boeken en artikelen, de aankondiging van sessies van de leesgroep via de website en sociale media, of de organisatie van een maandelijkse redactievergadering om actuele thema’s te bespreken.
En ik voegde eraan toe dat deze taakverdeling onmogelijk uit te houden valt als zij niet zou worden toegepast op andere activiteiten zoals de organisatie van de eigen media of de deelname aan evenementen van andere linkse organisaties. Deze collectieve en individuele opdrachten vormen één manier om met de leesgroep een stap vooruit te zetten.
Een andere manier is contact opnemen met andere verenigingen. Met Jacobin Magazine was al contact gelegd om meer te weten te komen over hun “Jacobin Clubs” (leesgroepen rond het magazine van Jacobin), maar daar is (voorlopig?) weinig concreet uit voortgekomen. Het blijft een doelstelling om eventueel samen te werken en ideeën uit te wisselen met andere groepen.
Over het algemeen waren de aanwezigen het eens met het voorstel om taken en verantwoordelijkheden te delegeren als kapstok voor de leesgroep en Kompas. De bespreking van de uiteenzetting in de groep spitste zich algauw toe op twee aanvullende punten: de drempel om deel te nemen aan de leesgroep en de bespreking van media van andere organisaties via abonnementen.
Doordat de deelnemers van de leesgroep relatief ver van elkaar wonen, zijn maar occasioneel bijeenkomsten mogelijk. Een groot deel van de sessies vindt via internetcommunicatie plaats. De vraag rijst of software zoals Mumble toegankelijk is voor het doelpubliek. Uit de discussie is besloten om een diversiteit aan communicatiemiddelen te overwegen, onder meer door een forum toe te voegen waarop deelnemers die niet aanwezig kunnen zijn wel hun opmerkingen kunnen plaatsen.
Al een tijdje wordt in de groep geopperd om meer abonnementen te nemen op de publicaties van andere linkse groepen en strekkingen. De doelstelling is om meer artikelen uit deze publicaties te bespreken en de deelnemers aan de leesgroep te onderrichten in (zelf)kritiek. Critique en Jacobin Magazine zijn twee publicaties die al geruime tijd circuleren.
Ook SP-publicaties en theoretische magazines willen de leden gezien hun lidmaatschap van en sympathie voor de partij collectief bespreken. Dat laat zich koppelen aan de wil bij leden om actiever betrokken te zijn bij, en beter voorbereid te zijn op, de debatten die zich binnen de SP voordoen. Een gewaarschuwde kameraad is er namelijk twee waard, wat belangrijk is voor een bescheiden groep.
Kompas en communisme.nu
Jos Alembic nam initiatief in het tweede deel van de vergadering. Dat over de eigen publicaties. Kompas was ooit tot stand gekomen als een poging van de groep een gemeenschappelijk ideeënplatform te ontwikkelen. De publicatie van dat platform was het eerste nummer van Kompas. Een tweede editie van Kompas en een heruitgave van het platform stonden in de lente van vorig jaar op het verlanglijstje.
Maar zoals iedereen kan zien, is er een half jaar verder nog altijd geen extra uitgave. Met het oog op publicatie waren wel al een aantal artikelen geschreven. Jos heeft op de vergadering voorgesteld om een tweede Kompas op basis van deze artikelen niet uit te brengen. Niettemin plannen we, voor zover ze nog up to date zijn, wel de publicatie van een aantal artikelen op de website.
Om een toekomstige editie van Kompas een fundament te geven, en om in te pikken op de voorstellen tot taakverdeling in en rond de leesgroep, stelde Jos voor werk te maken van de redactievergaderingen. Deze zouden regelmatig gehouden worden om actuele onderwerpen te bespreken en door middel van discussie tot stof voor nieuwe artikelen te komen.
Op de website is het voorbije half jaar weinig gepubliceerd, nochtans heeft de groep de capaciteit om via redactiewerk geregeld nieuwe stukken te plaatsen. Aanvullend stelde Jos voor om een idee dat tot nu toe enkel in een e-mail aan bod gekomen was, namelijk te schrijven voor andere media als basis voor artikelen in de eigen media, in groep te bespreken.
Erachter schuilt de logica dat deze oefening niet enkel artikelen oplevert voor andere media, maar ook artikelen die na publicatie elders eveneens op de eigen media gepubliceerd kunnen worden. Bovendien is het een redactionele oefening waarbij de groep kijkt of ze de eigen ideeën op een begrijpelijke en concrete basis kan formuleren.
De discussie in de groep spitste zich toe op dat laatste onderwerp, maar kwam ook tot de conclusie dat een nieuwe thematische uitgave van Kompas gewenst is. Dat zou een politiek relevant thema moeten zijn waarmee de leden aan de slag kunnen in bijvoorbeeld de afdeling van hun partij of beweging.
Om deze nieuwe thematische uitgave van Kompas en de publicatie van artikelen in andere media mogelijk te maken, heeft de groep besloten inderdaad geregeld een redactievergadering te proberen houden. Zonder redactievergadering zou het immers moeilijk zijn om te anticiperen wanneer een nieuwe publicatie opportuun is. Deze vergadering zou om te beginnen in het verlengde van een sessie van de leesgroep kunnen vallen. En dat maandelijks.
SP
Misschien wel het belangrijkste werd voor het laatste gehouden. Het derde thema van de dag was een bespreking van de vooruitzichten voor de SP, waarin een aantal van onze leden actief zijn. De groep rond Kompas ziet zich niet als een partij zoals veel marxistische groeperingen zich een partij hebben genoemd. Veeleer is het een samenwerkingsverband rond een principesplatform.
Op basis van deze principes gaan de leden aan de slag in ideologisch aanleunende organisaties of partijen waarin socialisten actief zijn. Kompas heeft onder meer als doelstelling om als SP’ers constructief binnen en buiten de partij aan een kritische linkerzijde te bouwen met een programmatische visie. Dat streven weerspiegelt de zoektocht van Kompas naar antwoorden en richting, evenals de soms wat contradictorische situatie binnen de SP.
De economische crisis en de daaruit voortspruitende barrières en contradicties hebben polarisatie en vertwijfeling op het politieke en sociale toneel gebracht. De SP is als uiting van de noden van de Nederlandse arbeidersbeweging en de sociale verhoudingen in het land niet immuun voor deze tegenstellingen.
We hadden deze situatie al een tijd lang niet meer collectief besproken, en daarom leidde Rogier Specht de bespreking van de vooruitzichten voor de SP in. Een aantal politieke en organisatorische beslissingen hebben volgens Rogier in een aantal afdelingen van de SP voor onvrede gezorgd. Die onvrede liet zich onder meer op vergaderingen maar zijdelings ook op sociale media uiten.
Na de introductie en een bespreking van de sfeer in de afdelingen, besloot de groep om later – als er meer duidelijkheid is over de vorm die de kritische elementen in de SP aannemen – dieper in te gaan op de situatie en er artikelen over te schrijven. De publicatie ervan zal onmiddellijk de eerste test zijn voor de redactiebijeenkomsten die we bij aanvang van de bijeenkomst hadden gepland.
Thomas Chefsky