Leo de Kleijn, één van de kandidaten die onze steun had, geeft zijn visie op het congres.
Het SP-congres nam afscheid van Jan Marijnissen. Hij kreeg een lang en staand applaus van alle kleine duizend afgevaardigden. Terecht. Marijnissen heeft enorm veel betekend voor de SP.
Naast het afscheid van Jan koos het congres een nieuw bestuur en stelde het de resolutie ‘We gaan het doen!’ vast. Op het congres zelf was uiteindelijk weinig ruimte en tijd voor een discussie over de koers van de partij. Het ging vooral over het afscheid van Jan en de keuze van een nieuwe voorzitter.
In de voorbereiding van het congres, op regioconferenties en ledenvergaderingen in de afdelingen was dat in veel gevallen wel anders. Zo was de regioconferentie in Zuid-Holland uitermate kritisch over ‘We gaan het doen!’. Leden wilden meer aandacht voor onderwerpen als racisme, klimaat en duurzaamheid, vluchtelingen en internationale solidariteit. Daarnaast waren veel leden bezorgd over de actiekracht van de partij. Waarom blijven veel acties steken bij propaganda en slaagt de SP er onvoldoende in om mensen in buurten en bedrijven te organiseren en in actie te brengen?
Het congres zelf was strak georkestreerd. Met als boventoon: “We zijn de grootste partij op links, staan er goed voor en gaan het doen!” Zo zullen veel afgevaardigden met een goed gevoel uit Maarssen naar huis gegaan zijn. Maar wat kunnen ze verwachten als ze weer terug zijn in hun eigen afdeling van het nieuwe partijbestuur en van de besluiten zoals die genomen zijn?
Mijn overheersende gevoel na het 21-ste congres was die van de olifant in de kamer, waarover niet kon worden gesproken: het gaat helemaal niet zo goed met de SP. We hebben de afgelopen jaren duizenden leden verloren en van de campagne voor meer actieve leden en afdelingen is weinig terecht gekomen. Na bijna drie jaar VVD-PvdA waarin de PvdA het rechtse shit-beleid van de VVD mee uitvoert en tot een absoluut dieptepunt is gezakt in de peilingen staat de SP in diezelfde peilingen op nul zetels winst. Je kunt niet blijven roepen dat we het goed doen, er goed voorstaan en dat het nu eenmaal rechtse tijden zijn. We doen als SP blijkbaar iets niet goed in deze tijden. Dat is de olifant.
Wat mij betreft is de kern van het probleem: we zijn te blij over wat we hebben bereikt (grote partij, besturen in gemeenten en provincies) om kritisch en gedurfd stappen vooruit te maken. De angst om dat te verliezen overheerst, waardoor er te vaak voor gekozen wordt om niet in de aanval te gaan, geen gedurfde en omstreden standpunten in te nemen en risico’s te vermijden in plaats van kansen aan te grijpen.
Wat mij betreft kiezen we juist voor een offensieve en gedurfde koers in deze ‘rechtse tijden’. Durven om voorop te lopen. Als het gaat om vluchtelingen, de strijd tegen racisme, klimaat en duurzaamheid, en vooral: kiezen voor structurele veranderingen richting socialisme in plaats van het gevecht beperken tot de vierkante meter en de procenten die de EU en andere internationale organisaties ons voorschrijven.
Zo’n offensieve en gedurfde strategie kan leden en stemmen kosten. Bijvoorbeeld van kiezers die het eigenlijk meer eens zijn met de PVV waar het gaat om vluchtelingen. Als dat zou gebeuren, jammer dan, want we kunnen veel winnen aan de andere kant. Mensen die juist verwachten van de SP dat we ook op dit soort onderwerpen voorop lopen.
Altijd vooroplopen betekent niet dat je je oren laat hangen naar mensen die meegezogen worden door rechtse sentimenten.
Altijd vooroplopen betekent dat je een gedurfde en wellicht risicovolle koers uitzet om die mensen mee te nemen en te overtuigen.
We hebben een wereld te winnen. Maar als we ook de komende tijd de olifant in de kamer niet willen zien, dan is mijn overtuiging dat we HET niet gaan doen.