Verslag programmalancering Communistisch Platform
Verslag programmalancering Communistisch Platform

Verslag programmalancering Communistisch Platform

Op 29 januari 2022 lanceerden we de nieuwe versie van het programma van het Communistisch Platform (CP): Kompas, een voorstelprogramma voor de arbeidersklasse. Dit programma vormt de basis van onze organisatie en van onze activiteiten in de Nederlandse arbeidersbeweging, bijvoorbeeld in ROOD, socialistische jongeren en de nieuwe lokale initiatieven van de Socialisten. De dag markeerde ook het eind van het Nieuwjaarsoffensief, onze jaarlijkse donatiecampagne.

Zo’n 45 leden en sympathisanten uit verschillende uithoeken van het land kwamen bijeen in Amsterdam. De lancering werd ingeleid door CP-voorzitter Gus Ootjers. Daarna volgden twee rondes discussie, met een borrel achteraf. De Rode Lap had een standje waar ze het nieuwe programma en andere producten verkochten. De winst op drank en de CP-artikelen werden gebruikt voor de laatste loodjes van het Nieuwjaarsoffensief.

De nieuwe versie van het voorstelprogramma is gedurende 2020 en 2021 geschreven. Een programmacommissie bereidde het eerste concept voor, en na zowel interne als publieke discussies werd het programma in augustus 2021 aangenomen door de leden.

Lancering

CP-voorzitter Gus Ootjers vertelde over de geschiedenis van het politieke project van CP, de totstandkoming van de nieuwe versie van het voorstelprogramma en de discussies die daarvan deel uitmaakten. Hij benadrukte de noodzaak van een programma: het is de basis van een communistische partij en voor de machtsovername van de arbeidersklasse. Bovendien geeft het programma de arbeidersklasse de macht om de leiding te controleren. Verscheidene andere radicaal-linkse organisaties hanteren eenheid op basis van meerdere theoretische werken, wat de macht op controle bij de leiding legt die de lange teksten heeft kunnen bestuderen. Op een vergelijkbare manier werd de overgangsmethode bekritiseerd, die het strategisch inzicht bij de leiding legt en haar oncontroleerbaar maakt. Deze vormen van eenheid hebben telkens tot splitsingen geleid vanwege theoretische verschillen in de organisatie.

Ook verkiezingsprogramma’s voor parlementsverkiezingen bieden geen basis voor eenheid. In de SP kwam, na het aannemen van het beginselprogramma Heel de Mens, de focus te liggen op verkiezingsprogramma’s. Omdat verkiezingsprogramma’s zijn toegespitst op specifieke verkiezingen en op het behalen van electorale winsten, bieden ze geen strategische langetermijnvisie. Ook de actieprogramma’s die vaak door ngo’s en kleine actiegroepen worden samengesteld, bijvoorbeeld voor het Woonprotest van 2021, bieden geen uitweg. Zij sluiten vaak politieke en revolutionaire organisaties uit en plaatsen hen buiten de beweging.

In CP is de afgelopen jaren veel veranderd, onder andere door het conflict in de SP. Dit heeft de basis gelegd voor het nieuwe programma. Maar dit wil niet zeggen dat dit programma een afzwakking is ten opzichte van eerdere programma’s. Juist moeilijke vraagstukken zoals ons militaire programma, het afschaffen van het staande leger en het vervangen door een volksmilitie onder democratische controle, vormen een intrinsiek onderdeel van het programma.

De vorm van het programma is het minimum-maximumprogramma. Deze vorm gaat terug op Marx en Engels, met het Communistisch Manifest en het programma van de Franse arbeiderspartij dat grotendeels door Marx geschreven is. Het minimum vormt de basis voor de politieke machtsovername van de arbeidersklasse in de vorm van de democratische republiek. Het maximum is het communisme. Ook in de Tweede Internationale werden programma’s zo vormgegeven, maar voor de opportunistische leiding werd het minimumgedeelte het maximum. Ze stelden dat het minimumprogramma het programma van de burgerlijke revolutie is, hoewel zaken als algemeen kiesrecht niet tot het burgerlijke programma behoorden.

Het minimumprogramma bestaat traditioneel gezien uit politieke eisen, zoals de verkiezing en herroepbaarheid van vertegenwoordigers, en het terugbrengen van het salaris van vertegenwoordigers tot dat van een gemiddelde geschoolde arbeider. Maar vandaag de dag moet een programma meer inhouden. Ten eerste moet het een visie geven tegenover de geschiedenis van stalinisme, bureaucratie en staatsmacht en het verraad van de sociaaldemocratie. Ten tweede moet het programma, naast politieke, ook culturele eisen bevatten, bijvoorbeeld over de vakbeweging, vrouwenrechten en lhbti-rechten. Er is meer nodig dan slechts een nieuwe staatsvorm. Denk bijvoorbeeld aan gratis kinderopvang, zodat ouders daadwerkelijk politiek kunnen deelnemen.

Ootjers vervolgde over de rol van een communistische partij: deze partij moet geen kleine sekte zijn, maar een massapartij waarin de arbeidersklasse verenigd wordt, met haar eigen politieke, economische, sociale en culturele instituties en bewegingen. Een deel van de eisen kan al in praktijk gebracht worden in deze partijbeweging. Zo biedt de communistische partij een alternatief op de staatsmacht. Daarover kan je meer lezen in de CP-publicatie Een weg uit het moeras, een recente scholingsbundeling van het Communistisch Platform. 

Ootjers benadrukte dat het programma een voorstelprogramma is voor de arbeidersklasse: er is nu geen communistische partij, maar het biedt wel uitgangspunten voor onze strategie ten opzicht van sociale bewegingen en politieke partijen.

Discussie

Na de inleiding volgden twee rondes van discussie. Er werden vragen opgeworpen als: betekent programmatische eenheid niet een zekere theoretische eenheid, omdat de programmatische conclusies voortkomen uit een bepaalde theorie en met sommige theorieën niet verenigbaar zijn? Kunnen we de arbeidersklasse wel organiseren in een massapartij, nu zoveel mensen versmolten zijn met het kapitalistische systeem? Wat moet onze houding tegenover de burgerlijke media zijn? Hoe maken we onze politieke ideeën relevant voor de arbeidersklasse?

Tot slot gaf de penningmeester van CP een update over het Nieuwjaarsoffensief. Na vele rondjes hoorden we om 20:00 uur dat we ruim 4800 euro aan donaties hebben gekregen. Dat is minder dan ons doel van 5000 euro, maar toch een mooi bedrag, aangezien de donatiecampagne vanwege de lockdown bijna alleen online kon plaatsnemen.

We kijken terug op een succesvolle bijeenkomst, een aantal nieuwe betrokkenen en een prachtig voorstelprogramma waar we de komende tijd mee vooruit kunnen in onze strijd.

Het programma is te lezen op onze site en voor vijf euro fysiek te koop bij De Rode Lap.

Auteur