Zing gewoon mee!

Er zijn veel dingen op deze wereld die ervoor zorgen dat mensen zich met elkaar verbonden voelen – algemene gemeenschappelijke interesses, huisdieren, dezelfde voetbalclub, noem maar op. Als er echter iets is, wat binnen weinige seconden een diepgaande verbinding tussen een groep mensen kan scheppen, dan is het in mijn ogen toch de muziek. Of krijgen jullie nou geen kippenvel als een grote mensenmenigte vol overtuiging hetzelfde lied zingt?

Sommigen van ons kennen het fenomeen uit de concerthal, sommigen kennen het uit het voetbalstadion of zelfs de studentenvereniging (Io vivat!). In verschillende situaties neemt muziek haar rechtmatige plek in en vervult zij een verbindende functie.

Ook in het communisme hebben wij een rijke traditie (en hedendaagse cultuur) van liederen en nummers. Denk bijvoorbeeld aan de Internationale of het Solidariteitslied. Liederen die door strijdenden voor strijdenden werden geschreven en nog jaren na hun ontstaan de werkende klasse op demonstraties en manifestaties energie geven.

Nou moet ik bekennen dat ik in de huidige kritische linkerflank een bijna deprimerende zangschaamte heb moeten vaststellen. Niemand zingt meer strijdliederen en bijna iedereen geneert zich als het toch gebeurt. “De Internationale” zingen is ineens “cringe en iets wat alleen PvdA’ers of tankies doen”. Alleen op de Dag van de Arbeid verdragen ook de zangsceptici een paar coupletten, want dan bestaat er per uitzondering de sociale druk om mee te zingen.

Ik persoonlijk vind dit jammer en vraag me vaak af waar dit aan ligt. Iets wat ik weleens hoor is dat het “larp” zou zijn om de Internationale te zingen, terwijl ik “larp” hier geeneens een goed argument vind. We larpen toch allemaal tot op zekere hoogte. Immers noemen we elkaar dagelijks “kameraden”, steken op actie-foto’s de vuist omhoog en hebben (iedereen op zijn eigen individuele manier) een romantisch, inspirerend idee van een revolutie en een fundamenteel veranderde wereld. Of hoe houden jullie anders de 25+ wekelijkse uren vrijwillig politiek activisme vol? Ik heb om eerlijk te zijn wel een gezonde dosis larp nodig om niet waanzinnig te worden.
Ik zou al de boven opgenoemde dingen niet eens “larp” noemen, maar eerder het toelaten van humor en menselijkheid in de ideologische strijd, en het bevorderen van culturele kenmerken waardoor we elkaar wereldwijd kunnen herkennen. Een beetje revolutionair romantisme is gezond en houdt de ideologische moraal stabiel. Het zingen van een nummertje kan daar dus probleemloos bij.

Nou wil ik ook niet per sé de Internationale aan het einde van elke vergadering of overleg verplichten. Een zangcultuur moet op natuurlijke wijze ontstaan en sommige mensen voelen zich oprecht niet op hun gemak wanneer er gezongen wordt. Niks op de wereld voelt fijn als het afgedwongen wordt (met uitzondering van de politieke machtovername van de werkende klasse).

Ik wil alsnog een pleidooi doen tegen overbodig cynisme en voor meer revolutionair romantisme. Ik wil iedereen (zo bescheiden en geduldig mogelijk) uitnodigen om de ballast van “cringe” en “larp” gewoon eens te laten vallen en trots te zijn op het revolutionair romantisme en de clichés die daarbij komen kijken.

Misschien is het ook goed om te weten dat je nooit alleen staat: want als de Internationale eenmaal gezongen wordt, dan zingt iedereen kut en scheef mee. Juist dat smeedt in mijn optiek een onsterfelijke band.